Dozór elektroniczny – czym jest i kiedy można go stosować? Poznaj szczegółowe warunki
Dozór elektroniczny jest to kontrola zachowania skazanego przy użyciu środków technicznych. System ten ma liczne zastosowania, może bowiem służyć do kontroli wykonywania kar, środków karnych i środków zabezpieczających, jednak my skupimy się na zagadnieniu odbywania kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego. Tego rodzaju dozór elektroniczny ma charakter stacjonarny. Oznacza to, że sąd określa miejsce pobytu skazanego, zaś system kontroluje czy skazany w określonych dniach tygodnia i godzinach przebywa w ww. miejscu.
Kiedy można stosować dozór elektroniczny
Aby ubiegać się o zezwolenie na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, muszą być spełnione szczególne warunki dotyczące zarówno orzeczonej kary, osoby skazanego jak również warunków technicznych.
Kara pozbawienia wolności wymierzona skazanemu nie może przekraczać 1 roku i 6 miesięcy. Jeżeli kara jest wyższa, odbywanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego jest niemożliwe. Co więcej skazanie w warunkach opisanych w art. 64 § 2 k.k. tj. tzw. recydywy szczególnej wielokrotnej również wyklucza odbywanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego. Recydywa szczególna podstawowa oznacza, że sprawca został skazany za przestępstwo umyślne na karę pozbawienia wolności, a następnie w ciągu 5 lat od odbycia co najmniej 6 miesięcy kary popełnił kolejne przestępstwo umyślne podobne do przestępstwa, za które był już skazany i nie stanowi przeszkody do zezwolenia na odbywanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego.
Warunki dozoru elektronicznego
Aby kara mogła zostać wykonana w systemie dozoru elektronicznego, konieczne jest stwierdzenie, że taka forma wykonania kary jest wystarczająca do osiągnięcia jej celów. Kara ma spełniać przede wszystkim cele zapobiegawcze i wychowawcze. Oceniając czy w danym przypadku cele te zostaną spełnione, należy odnieść się do dotychczasowej postawy skazanego, okoliczności dotyczących czynu, sytuacji osobistej skazanego.
Skazany ubiegając się o zezwolenie na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, powinien wskazać miejsce stałego pobytu. Osoba, która nie jest w stanie wskazać miejsca stałego pobytu nie uzyska ww. zezwolenia.
Jeżeli w miejscu stałego pobytu skazanego, wraz z nim mieszkają osoby pełnoletnie, należy uzyskać ich zgodę na wykonywanie dozoru elektronicznego stacjonarnego. Zgoda wymaga formy pisemnej, powinna zostać złożona zanim sąd rozstrzygnie sprawę, wobec czego nie jest możliwe złożenie zgody następczej. Zgoda powinna obejmować także umożliwienie podmiotowi dozorującemu przeprowadzenie czynności kontrolnych.
Warunki techniczne dozoru elektronicznego
Wykonywanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego jest możliwe tylko wówczas, gdy pozwalają na to warunki techniczne. Jest to okoliczność, na którą skazany nie ma wpływu, a może ona całkowicie wyłączyć możliwość ubiegania się o dozór. Warunki techniczne sprawdzane są indywidualnie na potrzeby każdej sprawy przez podmiot dozorujący. Problemem technicznym, który może uniemożliwić wykonanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego jest brak zasięgu odpowiedniej stacji BTS w miejscu stałego pobytu skazanego.
Jeżeli skazany nie rozpoczął jeszcze wykonywania kary w zakładzie karnym, udzielenie zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego jest możliwe, jeżeli względy bezpieczeństwa, stopień demoralizacji, a także inne szczególne okoliczności nie przemawiają za potrzebą osadzenia skazanego w zakładzie karnym.
Odbywanie kary w zakładzie karnym, a dozór elektroniczny
Skazany może ubiegać się o zezwolenie na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego nawet w sytuacji, kiedy rozpoczął już odbywanie kary w zakładzie karnym. Wówczas pozostała część kary może zostać odbyta w systemie dozoru elektronicznego, jednak tylko pod warunkiem, że za udzieleniem zezwolenia przemawiają dotychczasowa postawa i zachowanie skazanego.
Co w sytuacji, kiedy nie uzyskałem zgody współmieszkańców?
Niekiedy może się zdarzyć, że uzyskanie zgody współmieszkańców na odbywanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego przez skazanego w jego miejscu zamieszkania jest znacznie utrudnione lub niemożliwe. Należy pamiętać, że w razie potrzeby sąd penitencjarny może zobowiązać kuratora sądowego do ustalenia czy skazany zamieszkuje z osobami pełnoletnimi, danych tych osób oraz warunków rodzinnych i socjalno bytowych, w których zamieszkuje skazany. W czasie dokonywania tych czynności, kurator może odebrać od pełnoletnich współmieszkańców skazanego zgodę na obycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego przez skazanego w ich miejscu zamieszkania.
Zezwolenia na wykonanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego można udzielić również bez zgody pełnoletniego współmieszkańca, jeżeli nie wiąże się to z nadmiernymi trudnościami dla tej osoby i narusza jej prywatność tylko jedynie w niewielkim stopniu.
Wniosek o dozór elektroniczny
Zezwolenie na wykonanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego udziela sąd penitencjarny na wniosek, który złożyć może sam skazany, jak również jego obrońca, prokurator, sądowy kurator zawodowy lub dyrektor zakładu karnego. Wniosek powinien być sporządzony w formie pisemnej oraz zawierać uzasadnienie, a ponadto do wniosku należy załączyć opisane powyżej zgody osób współzamieszkujących. Sądem penitencjarnym jest sąd okręgowy, w którego okręgu przebywa skazany.
Ponowny wniosek o dozór elektroniczny
W przypadku gdy sąd nie udzielił zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, możliwe jest ponowne złożenie wniosku w tym zakresie. Wniosek taki należy złożyć nie wcześniej niż przed upływem 3 miesięcy od wydania postanowienia o odmowie wydania zezwolenia. W przeciwnym wypadku, wniosek pozostawia się bez rozpoznania.
Dozór elektroniczny Białystok, dozór elektroniczny Zambrów
Adwokaci z Kancelarii Adwokackiej Fidura Świetlicki Witkiewicz zajmują się kompleksowym prowadzeniem spraw o zezwolenie na odbywanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego w Białymstoku, jak też na terenie całej Polski.