Sprawa rozwodowa – ile kosztuje i problematyka rozwodów

Każdy z małżonków może żądać rozwiązania małżeństwa przez rozwód. Sprawę o rozwód rozpoznaje Sąd Okręgowy. Co do zasady jest to sąd, w okręgu którego małżonkowie posiadali ostatnie miejsce zamieszkania. Sąd orzeka w składzie trzyosobowym. Co istotne sprawa rozpoznawana jest bez udziału publiczności, tj. „przy drzwiach zamkniętych”.

Kiedy sąd może orzec rozwód?

Sąd rozpoznając sprawę o rozwód bada czy rozkład pożycia pomiędzy małżonkami jest zupełny i trwały. Rozwód zostanie orzeczony wówczas, gdy sąd nie będzie miał wątpliwości, że rozkład pożycia małżeńskiego jest zupełny i trwały. Pomimo spełnienia powyższym pozytywnych przesłanek sąd bada czy nie zaistniały przesłanki negatywne uniemożliwiające rozwiązanie małżeństwa.

Kiedy sąd nie orzeknie rozwodu?

Sąd nie może orzec rozwodu, jeżeli:

• na jego skutek miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci;
• jego orzeczenie byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego;
• orzeczenia żąda małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia, chyba że: drugi małżonek wyraża zgodę na rozwód lub odmowa zgody na rozwód jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.

Postępowanie dowodowe w sprawie o rozwód

Niezależnie czy interesuje Cię rozwód Białystok czy rozwód w innej miejscowości procedura jest identyczna. Sąd przeprowadza postępowanie dowodowe celu wykazania w szczególności: czy pomiędzy małżonkami doszło do zupełnego i trwałego rozkładu pożycia, jego przyczyn, okoliczności dotyczących dzieci i ich sytuacji. Obligatoryjnym dowodem w każdej sprawie o rozwód jest dowód z przesłuchania stron. Ważne jest, że sąd może ograniczyć postepowanie dowodowe do dowodu z przesłuchania stron. Może to uczynić wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są dwie przesłanki. Po pierwsze małżonek, który jest pozwanym zgadza się na rozwód. Po drugie małżonkowie nie mają wspólnych małoletnich dzieci. Sąd może również zarządzić przeprowadzenie wywiadu środowiskowego w celu ustalenia warunków, w których żyją dzieci stron.

Czy sąd orzeknie rozwód bez udziału małżonka?

Sąd prowadzi postępowanie sądowe również w sytuacji, gdy na rozprawę nie stawi się jeden z małżonków. Ponadto jeżeli pozwany małżonek nie stawi się na sprawę bez usprawiedliwienia swojej nieobecności i nie złoży odpowiedzi na pozew sąd może wydać także wyrok zaoczny w którym orzeknie o rozwodzie. Jednakże jeżeli małżonek, który wystąpił do sądu z pozwem o rozwód, nie stawi się na pierwszą rozprawę, a jednocześnie nie usprawiedliwi swojego niestawiennictwa to postępowanie zostaje zawieszone. W takiej sytuacji podjęcie postępowania, które zostało zawieszone, może nastąpić wyłącznie na wniosek małżonka, który wystąpił z pozwem o rozwód i który nie stawił się na pierwszą rozprawę. Postępowanie zostanie umorzone, jeżeli taki wniosek nie zostanie zgłoszony w ciągu roku po zawieszeniu postępowania.

Kiedy rozkład pożycia małżeńskiego jest zupełny i trwały?

Pod pojęciem zupełnego rozkładu pożycia małżeńskiego mieści się ustanie pomiędzy małżonkami trzech więzi: fizycznej, uczuciowej i gospodarczej.

Istotne jest, że musi dojść do zerwania wszystkich powyższych więzi. Rozkład nie cechuje się zupełnością, gdy dojdzie do zerwania jednej lub dwóch z nich. Zupełny rozkład pożycia musi jednocześnie spełniać kryterium trwałości. Badając trwałość rozkładu pożycia sąd biorąc pod uwagę swoje doświadczenie życiowe bada możliwość przywrócenia więzi pomiędzy małżonkami. Istotną rolę odgrywa tu czas. Sąd bierze pod uwagę czas trwania małżeństwa oraz jak długo trwał rozkład pożycia pomiędzy małżonkami.

Rozwód z orzeczeniem o winie czy bez winy?

W sprawie o rozwód sąd bada również, który z małżonków ponosi winę w rozkładzie pożycia. Jak od każdej zasady istnieje wyjątek, ponieważ możliwy jest rozwód bez orzekania o winie. Na zgodne żądanie małżonków sąd ma obowiązek zaniechać orzekania o winie. W treści wyroku brak będzie informacji, z czyjej winy doszło do rozpadu małżeństwa. Rozwiązanie małżeństwa przez rozwód bez orzekania o winie skutkuje tym, że żaden z małżonków nie jest winny rozkładowi pożycia.

Jak wspomniano wyżej możliwy jest rozwód bez orzekania o winie pod warunkiem, że zgodnie żądają tego małżonkowie. Ważne jest, że małżonek może cofnąć wcześniej wyrażoną zgodę na rozwiązanie małżeństwa przez rozwód bez orzekania o winie. Cofnąć zgodę na zaniechanie orzekania o winie można również w postępowaniu odwoławczym. Konsekwencją tego jest zazwyczaj uchylenie zaskarżonego wyroku z uwagi na to, że powstaje spór w zakresie okoliczności decydujących o winie. Konieczne jest także zapewnienie dwuinstancyjności rozpoznania sprawy.

Orzekając o winie Sąd stwierdza, że rozwód nastąpił: z winy jednego małżonka (ze wskazaniem którego); z winy obojga małżonków (Sąd nie różnicuje jednkak, który z małżonków w jakim stopniu jest winny); bez winy małżonków.

Rozwód przy zdradzie

Brak jest definicji winy w rozkładzie pożycia w treści przepisów. Uznaje się jednak, że z winą mamy do czynienia wtedy, gdy dochodzi do naruszenia obowiązków małżeńskich lub zasad współżycia społecznego, które prowadzą do zupełnego i trwałego rozkładu pożycia. Obowiązki małżonków wynikają z przepisów prawa i są to między innymi wspólne pożycie, wzajemna pomoc, wierność, współdziałanie dla dobra rodziny zaspakajanie potrzeb rodziny. Dodać należy, że naruszenia muszą mieć charakter poważny, aby zostały uznane za wystarczające do przypisana winy.

Ważne jest, że winy nie można przypisać małżonkowi, który w stanie niepoczytalności, przemijających zakłóceń psychicznych dopuścił się zachowania, które doprowadziło do zupełnego i trwałego rozkładu pożycia.

Kiedy sąd orzeknie rozwód z winy małżonka?

Do zawinionych przyczyn rozwodu należą między innymi:

• agresja wobec małżonka lub rodziny;
• używanie przemocy fizycznej lub psychicznej;
• nieetyczne postępowanie;
• niewierność;
• niegospodarność;
• odmowa wzajemnej pomocy;
• nieuzasadnione, zawinione opuszczenie małżonka;
• uzależnienia i nałogi;
• zaniedbywanie małżonka lub rodziny;
• zły stosunek do rodziny małżonka;
• odmowa kontaktu fizycznego.

Czy można żądać alimentów od małżonka?

Z orzeczeniem o winie w sprawie o rozwód ściśle związana jest możliwość dochodzenia od małżonka alimentów. Stanowi to kontynuację obowiązku wzajemnej pomocy, który powstał na skutek zawarcia małżeństwa. Istotne jest, że obowiązek alimentacyjny byłego małżonka wobec drugiego wyprzedza taki obowiązek wynikający z pokrewieństwa również po rozwodzie. Jeżeli małżonkowie zdecydowali się na rozwód bez orzeczenia o winie każdy z małżonków nabywa uprawnienie do dochodzenia alimentów od drugiego z nich. Uprawnienie to nabywają również małżonkowie, gdy Sąd orzekł o winie obojga małżonków. W sytuacjach tych niezbędne jest wykazanie pozostawania w niedostatku. Natomiast, gdy jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, to drugi z nich może żądać zaspokojenia usprawiedliwionych potrzeb. W tej sytuacji małżonek niewinny nie musi pozostawać w niedostatku. Natomiast musi wykazać, że rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie jego sytuacji materialnej. Rozwód z orzeczeniem o winie ma również wpływ na zasady dziedziczenia. W sytuacji gdy spadkodawca wniósł pozew o rozwód z wyłącznej winy drugiego małżonka i żądanie to było uzasadnione, to małżonek żyjący zostaje wyłączony od dziedziczenia po zmarłym małżonku.

Czy sąd w wyroku rozwodowym może orzekać o władzy rodzicielskiej?

Jeżeli Sąd oceniając materiał dowodowy twierdzi, że pomiędzy małżonkami doszło do zupełnego i trwałego rozkładu małżeństwa orzeka o rozwiązaniu małżeństwa przez rozwód.

W wyroku orzekającym rozwód sąd obligatoryjnie orzeka o:

• rozwiązaniu małżeństwa;
• winie w rozkładzie pożycia:
• – 1/ z wyłącznej winy jednego z małżonków,
• – 2/ z winy obojga małżonków,
• – 3/ bez orzekania o winie (na zgodne żądania małżonków);
• władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem;
• kontaktach ze wspólnym małoletnim dzieckiem (jednak na zgodny wniosek stron sąd nie orzeka o utrzymywaniu kontaktów z małoletnim dzieckiem);
• kosztach utrzymania i wychowania dziecka (wyroku orzekającym rozwód sąd orzeka o alimentach wyłącznie na rzecz wspólnych małoletnich dzieci);
• sposobie korzystania ze wspólnie zajmowanego mieszkania, jeżeli małżonkowie zajmują wspólnie mieszkanie.

Wyrok rozwodowy a podział majątku wspólnego

Natomiast do fakultatywnych elementów wyroku w sprawie o rozwód należą:

• podział majątku wspólnego małżonków (na wniosek jednego z małżonków, pod warunkiem, że orzeczenie w tym zakresie nie doprowadzi do nadmiernej zwłoki w postępowaniu);
• nakazanie eksmisji małżonka (wyłącznie na żądanie na żądanie drugiego z nich);
• orzeczenie o podziale mieszkania lub przyznaniu go jednemu z małżonków (wyłącznie na zgodny wniosek małżonków);
• zasądzenie alimentów małżonkowi na jego żądanie.

Jakie są skutki orzeczenia rozwodu?

Skutkiem orzeczenia o rozwiązaniu małżeństwa jest to, że małżeństwo przestaje istnieć z chwilą uprawomocnienia się wyroku orzekającego rozwód. Dochodzi do zmiany stanu cywilnego, powstaje więc możliwość zawarcia nowego związku małżeńskiego. Z dniem uprawomocnienia się wyroku dochodzi do ustania wspólności ustawowej małżeńskiej. Dochodzi do powstania współwłasności w częściach ułamkowych. Od tego momentu możliwe jest wystąpienie do sądu z wnioskiem o podział majątku wspólnego. Małżonkowie nie dziedziczą po sobie. Małżonek, który na skutek zawarcia związku małżeńskiego zmienił nazwisko, może powrócić do nazwiska, które nosił przed zawarciem związku małżeńskiego. Uprawnienie to ograniczone jest jednak czasowo. Termin na powrót do poprzedniego nazwiska wynosi trzy miesiące i biegnie on od uprawomocnienia się wyroku orzekającego rozwód. Czynność taką należy dokonać poprzez złożenia oświadczenia przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego lub konsulem.

Jakie są koszty rozwodu?

Zacząć należy od tego, że pozew o rozwód podlega opłacie stałej w wysokości 600 zł. Do kwoty tej należy doliczyć dodatkowo opłatę, jeżeli jednocześnie z pozwem o rozwód występujemy o:

• podział majątku – opłata w wysokości 1000 zł, natomiast w sytuacji przedstawienia zgodnego projektu podziału opłata jest niższa i wynosi 300 zł;
• nakazanie eksmisji małżonka – opłata w wysokości 200 zł.

W sytuacji orzeczenia rozwodu na zgodny wniosek stron bez orzekania o winie sąd zwróci małżonkowi połowę uiszczonej opłaty od pozwu po uprawomocnieniu się wyroku.

Profesjonalne doradztwo i prowadzenie spraw rozwodowych

Adwokaci z Kancelarii Adwokackiej Fidura Świetlicki Witkiewicz zajmują się kompleksowym prowadzeniem spraw o rozwód w Białymstoku jak też na terenie całej Polski.